Będąc pracownikiem w Polskim przedsiębiorstwie, możemy liczyć na urlopy z wielu tytułów. Najbardziej popularny i rozpowszechniony jest urlop wypoczynkowy, z którego korzysta każdy pracownik na umowie o pracę. Ten rodzaj urlopu jest wykorzystywany m.in. podczas standardowego dwutygodniowego urlopu tzw. wakacyjnego. Jakie są rodzaje urlopów w pracy? Czy rodzaj umowy ma wpływ na urlop? Dowiesz się z artykułu.
Urlop, a rodzaj umowy
Rodzaj umowy w niektórych przypadkach ma wpływ na wzięcie urlopu. Umowa o pracę przewiduje wiele rodzajów urlopów w tym główny, czyli wypoczynkowy. Z kolei umowa zlecenie nie przewiduje urlopu wypoczynkowego. Jeśli pracownik potrzebuje dnia wolnego, zgłasza ten fakt do kierownika, ale nie otrzymuje za ten dzień wynagrodzenia. Na umowie kontraktowej oraz B2B działa to podobnie.
Istnieją trzy pakiety urlopowe:
- 20 dni w roku – pakiet standardowy,
- 26 dni w roku – pakiet po 10 latach stażu pracy,
- 30 dni w roku – pakiet przy stwierdzonej niepełnosprawności,
- 36 dni w roku – pakiet po 10 latach stażu pracy oraz przy stwierdzonej niepełnosprawności.
Liczba dni jest zależna od stażu pracy, jednak z pewnością warto dodać, iż w lata pracy wliczamy również szkołę:
- zawodową – 5 lat,
- średnią ogólnokształcącą – 4 lata,
- policealną – 6 lat,
- wyższą – 8 lat.
Rodzaje urlopów w pracy
Urlop wypoczynkowy
Jest to najpopularniejszy rodzaj urlopu, do którego prawo ma każdy pracujący Polak. Jest to z jednej strony urlop, który ma być przeznaczony na odpoczynek, ale również jest traktowany jako zwykły dzień wolny.
Urlop wychowawczy
Przysługuje on pracownikom, którzy posiadają dzieci, a ich staż pracy w obecnej firmie wynosi min. 6 miesięcy. Mogą z niego skorzystać rodzice dzieci, których wiek nie przekroczył sześciu lat. Ten rodzaj urlopu może być wykorzystany do 36 dni w roku.
Urlop macierzyński
Ta forma urlopu jest przeznaczona dla kobiet w ciąży. Pracująca kobieta może skorzystać z macierzyńskiego przez okres 20 tygodni — przy jednym dziecku oraz więcej przy kilku ciąży mnogiej. Istnieje opcja, aby ciężarna podzieliła swój urlop z ojcem dziecka zaraz po porodzie.
Urlop rodzicielski
Jest to rodzaj wolnego przysługujący rodzicom. Wykorzystujemy go po urlopie macierzyńskim. Pracownicy otrzymują go na okres 34 tygodni — jest to liczba, która może być dzielona na obu rodziców.
Urlop ojcowski
Istnieje on dość krótko, ale w rzeczywistości już stał się popularny tak jak urlop rodzicielski. Jest on skierowany do ojców, którzy chcą opiekować się dzieckiem po narodzinach. Mężczyzna może skorzystać z urlopu ojcowskiego w wymiarze 14 dni. Taki urlop jest możliwy do wykorzystania w czasie nieprzekraczającym 24 miesiąca życia dziecka.
Urlop opiekuńczy 2023
W 2023 roku w Kodeksie pracy po nowelizacji znalazł się nowy rodzaj urlopu. Urlop opiekuńczy nie wlicza się do urlopu wypoczynkowego i jest bezpłatny. W ciągu roku mamy prawo do 5-ciu dodatkowych dni wolnych związanych z opieką nad dziećmi, rodzicami, czy też współmałżonkiem z powodów medycznych.
Urlop szkoleniowy
Przysługuje on pracownikom, którzy przystępują do egzaminu;
- eksternistycznego,
- maturalnego,
- zawodowego,
- potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie.
Urlop szkoleniowy jest przyznawany w liczbie do 6 do 21 dni, jednak wszystko jest zależne od pracodawcy. W konsekwencji nie jem nadana odgórna liczba dni wolnych.
Urlopy okolicznościowe
Istnieją też urlopy okolicznościowe, które mogą zostać wykorzystane na przykład z tytułu:
- ślubu pracownika – 2 dni,
- ślubu dziecka pracownika – 1 dzień
- urodzenia się dziecka pracownika – 2 dni,
- zgonu i pogrzebu bliskiej rodziny, z pierwszej linii – 2 dni,
- zgonu i pogrzebu bliskie rodziny, z drugiej linii – 1 dzień.
Istnieje obecnie również w Polskim prawie urlop z tytułu oddawania krwi. Od czasów pandemii są to dwa dni wolne, które może wykorzystać pracownik po oddaniu krwi. Mimo iż stan zagrożenia epidemicznego został wycofany przez Ministerstwo Zdrowia 1 lipca 2023 r., to temat powyższego urlopu nie uległ zmianie.
Wynagrodzenie za urlop
Stawka na umowie o pracę podczas urlopu jest taka samo, jak podczas dnia pracy. Dotyczy to wszystkich rodzajów urlopów w pracy. Wynagrodzenie należy się pracownikom, którzy przebywają na urlopie:
- wypoczynkowym,
- macierzyńskim,
- ojcowskim,
- rodzicielskim,
- okolicznościowym,
- szkoleniowym.
Wynagrodzenia nie otrzyma pracownik, który jest na urlopie wychowawczym i bezpłatnym, gdy wykorzystał już wszystkie dni. Dotyczy to również pracowników na umowie zlecenie.
Podsumowując urlop w większości przypadków nie zmienia nic w temacie wynagrodzenia.