W życiu człowieka są sytuacje, których nie da się przewidzieć. Do tego grona spokojnie można zaliczyć wypadek w miejscu pracy. Pomimo dbałości o każdy szczegół bezpieczeństwa przez pracodawcę, to zdarzają się sytuacje, w których pracownik ulega wypadkowi. W takiej sytuacji na obu stronach leży obowiązek zgłoszenia zaistniałej sytuacji. Jednak co w sytuacji, gdy zdarzy się wypadek przy pracy? Jakie obowiązki ma pracodawca, a jakie osoba poszkodowana? Dowiesz się z artykułu.
Wypadek przy pracy – wyjaśnienie
Powyższy termin oznacza nagłą sytuację wywołaną sytuacją zewnętrzną, podczas której osoba pracująca w przedsiębiorstwie ulegnie utracie zdrowia lub życia. Jeżeli jako pracownik zostaliśmy ubezpieczeni ze strony firmy, to w powyższej sytuacji należy nam się odszkodowanie. Mowa o tym dokładnie w art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Warto dodać również, że uprawnienie do świadczeń mają również osoby, które uległy wypadkowi:
- podczas szkolenia,
- podczas podróży służbowej,
- przy wykonywaniu zadań zleconych przez pracodawcę w firmach zewnętrznych.
Wypadek w pracy to również nagłe zdarzenia, które nastąpiły w czasie ubezpieczenia wypadkowego z określonego tytułu podczas:
- pełnienia funkcji posła lub senatora,
- odbywania stażu, szkolenia w miejscu pracy,
- uprawiania sportu w momencie treningów lub zawodów,
- pełnienia pracy na rzecz spółdzielni przez członka RSP, SKR,
- wykonywania odpłatnej pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności,
- wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenie, umowy agencyjnej lub umowy o świadczenie usług.
Wyróżniamy w ramach wypadku w pracy sytuacje, w których pojawia się:
- śmiertelny wypadek w trakcie pracy, który nastąpił w okresie mniejszym niż 6 miesięcy,
- ciężki wypadek przy pracy, podczas którego zostało uszkodzone ciało w stopniu znacznym (np. utrata słuchu, wzroku, kończyny lub powstała choroba, która jest nieuleczalna),
- wypadek zbiorowy podczas pracy, czyli taki, w którym ucierpiało więcej niż jedna osoba.
Prawo mówi jeszcze więcej o ubezpieczeniach zdrowotnych z tytułu utraty zdrowia podczas pracy. Art 3. rozporządzenia z dnia 19.12.2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w czasie ubezpieczenia wypadkowego. Dotyczy to również wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia oraz kwalifikacji prawnej zdarzenia.
Mowa tutaj w szczególności o:
- zabezpieczeniu miejsca w ramach-dokonania oględzin, sprawdzeniu stanu technicznego sprzętu oraz stanu urządzeń ochronnych, jak również zbadaniu warunków wykonywania pracy przez pracowników,
- wysłuchaniu i spisaniu wyjaśnień poszkodowanego,
- spisaniu informacji od świadków zdarzenia, jeśli tacy byli na miejscu wypadku,
- zebraniu dowodów, które dotyczą wypadku.
Sytuacja wygląda nieco inaczej w przypadku wypadku na home office.
Obowiązki pracodawcy
Pracodawca posiada listę obowiązków, które spoczywają na nim po wypadku pracownika. Lista jest zależna od wypadku oraz miejsca, w którym pracownik doznał utraty zdrowia lub życia. Jeśli wypadek przy pracy wydarzył się w siedzibie firmy, a pracownik po wstępnym rozeznaniu ucierpiał w stopniu znikomym, to pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku, nie dopuszczać osób z zewnątrz, zadbać o wyłączenie sprzętu, jeśli istnieje taka możliwość.
Jeśli jednak w wypadku pracownik ucierpiał w znacznym stopniu, zmarł, lub był to wypadek większej liczby osób, to obowiązkiem pracodawcy jest zawiadomienie inspektoratu pracy, prokuratury, policji i pogotowia. Następnie należy powołać zespół ds. wypadków i zbadać okoliczności zdarzenia. Najczęściej w takim zespole są pracownicy, którzy zajmują się tematami BHP w liczbie dwóch osób. Jeśli firma nie posiada ww. ról, to powołuje się pracodawcę i specjalistę z zewnątrz.
Powyższy zespół ma obowiązek zająć się całą papierologią oraz całym procesem powypadkowym, w którego skład wchodzi:
- dokonanie oględzin,
- sprawdzenie stanu technicznego maszyn,
- sporządzenie fotografii wypadku,
- zebranie informacji od świadków,
- zebranie informacji od lekarzy dot. stanu zdrowia pacjenta,
- zebrać dowodu dot. wypadku,
- spisać prawną kwalifikację wypadku,
- dokonać ponownej oceny ryzyka zawodowego na tym stanowisku.
Jeśli w tym procesie zostanie wykazane, że wina leży po stronie pracodawcy, a zakład pracy nie jest prowadzony zgodnie z zasadami BHP, to może on zostać zamknięty, a właściciel pociągnięty do odpowiedzialności prawnej wynikającej z zaniedbania.
Obowiązki pracownika
Pracownik również posiada obowiązki, jednak jest ich znacznie mniej niż w przypadku pracodawcy. Poszkodowany ma obowiązek w ciągu 14 dni sporządzić kartę wypadku z dołączeniem opis wyjaśnień oraz, informacje od świadków zdarzenia oraz wszystkie informacje, które zostały zebrane i spisane podczas oględzin. Należy sporządzić ją w trzech egzemplarzach:
- dla poszkodowanego,
- do dokumentacji zakładu pracy,
- dla podmiotu ustalającego okoliczności zdarzenia.
Podsumowując, należy zadbać o każdy aspekt przy wypadku pracownika, lub pracowników. Ważne jest dopilnowanie wszystkich punktów, które są wymagane prawnie. W interesie pracodawcy jest dbałość o zasady BHP na co dzień, jednak jeśli już dojdzie do wypadku przy pracy, to istotne jest, aby pracodawca udokumentował odpowiednio całą sytuację, która zaistniała.