Każda rola w przedsiębiorstwie ma sens oraz swoje zapotrzebowanie. Niektóre role są bardziej widoczne, a inne są znacznie bardziej ukryte. Nie oznacza to, że są one mniej istotne. Wręcz przeciwnie, ponieważ np. rolę sygnalisty obejmują artykuły z polskiego, oraz unijnego prawa. Jednym z nich jest art. dyrektywy o ochronie sygnalistów. Kim jest sygnalista? Jaka jest rola sygnalisty w przedsiębiorstwie? Dowiesz się o tym, czytając poniższy artykuł.
Kim jest sygnalista?
Jest osobą, której rola bazuje na dobru wszystkich pracowników oraz przedsiębiorstwa. Jej głównym zadaniem jest dbałość o działanie zgodne z prawem oraz zasadami, jakie panują w Unii Europejskiej. To właśnie sygnalista zgłasza wszystkie niedociągnięcia oraz czynności niezgodne z zasadami.
Ta rola niesie za sobą duże obciążenie, ponieważ zazwyczaj jest obarczona niechęcią ze strony zespołu oraz szefostwa. Ciężko o to, aby taka sytuacja nie miała miejsca, ponieważ, mimo że przy zgłaszaniu niedociągnięć wykonujemy swoją pracę, to inni pracownicy mogą potraktować to jako argument do stworzenia konfliktów.
Sygnalistą zostajemy w momencie gdy, spełniamy poniższe kryteria:
- posiadamy informacje, które należy zgłosić,
- działamy w dobrej wierze,
- zgłaszamy nieprawidłowości, a następnie podejmujemy odpowiednie kroki prawne,
- składamy zgłoszenia oparte na faktach i mające podstawy do zgłoszenia.
Jakie rzeczy zgłasza sygnalista?
Głównym zadaniem jest zgłaszanie naruszenia norm prawnych. Kolejnymi sytuacjami, jakie również może zgłosić sygnalista, są:
- naruszenia ochrony danych osobowych,
- wystąpienia zagrożeń dla życia i zdrowia,
- naruszenia regulaminów pracy,
- niedbałości na temat higieny pracy,
- naruszenia bezpieczeństwa informacji poufnych,
- stwarzanie niebezpieczeństwa w transporcie,
- naruszenia ochrony konsumentów,
- nieprzestrzeganie kodeksu etyki.
Warto również dodać, że sygnalista nie ma obowiązku posiadać pełnej wiedzy o wszystkich okolicznościach związanych z daną nieprawidłowością lub naruszeniem.
Wszystkie niezgodne z prawem działania należy zgłaszać do:
- organów wewnętrznych,
- opinii publicznej,
- organów zewnętrznych.
Kto może być sygnalistą w przedsiębiorstwie?
To pytanie nie jest jednoznaczne, ponieważ nie jest to typowe stanowisko pracy. Zgłoszenie o popełnionych naruszeniach może złożyć przykładowo:
- pracownik,
- kontrahent,
- klient,
- stażysta,
- podwykonawca.
Oznacza to, że możliwość złożenia zgłoszenia posiada każda osoba, która w jakikolwiek sposób przynależy do przedsiębiorstwa. Jednak aby zapobiec fałszywym zgłoszeniom został stworzony art. 6. dyrektywy o ochronie sygnalistów. Ma on na celu sprawdzenie, czy zgłoszenie ma uzasadnione podstawy, oraz czy zgłaszane informacje są prawdziwe.
Ochrona sygnalistów wg. polskiego prawa.
Warto wiedzieć, że sygnalista podchodzi pod ochronę prawną, która wynika z dyrektywy o ochronie sygnalisty. Taka ochrona powstała, ponieważ dochodziło do nieprzyjemnych sytuacji ze strony innych pracowników oraz pracodawców, którzy nie zgadzali się ze zgłoszeniami sygnalistów.
Ochrona sygnalisty polega na wykluczeniu m.in. poniższych metod:
- wstrzymanie awansu lub podwyżki,
- obniżenie wynagrodzenia,
- odebranie zezwolenia na wykonywanie pracy,
- złożenie wypowiedzenia,
- zawieszenie wykonywania pracy,
- wysyłanie na przymusowy urlop bezpłatny,
- stosowanie mobbingu lub zastraszania,
- nałożenie kary w różnych postaciach.
Będąc państwem członkowskim Unii Europejskiej, mamy również dodatkowe prawa, jak i obowiązki. Jednym z obowiązków jest wsparcie sygnalistów. Działa to m.in. na pełnym dostępie do informacji, bez utajniania ich. Sygnaliści mogą również liczyć na pomoc oraz doradztwo prawne. Istnieje również możliwość dodatkowego wsparcia psychologicznego wszystkich sygnalistów, u których pojawi się taka potrzeba w związku z wykonywaną pracą.