Są przypadki kiedy wymaga się, aby pracownik został w pracy dłużej. Jest to zależne m.in od natłoku pracy lub braku odpowiedniej liczby personelu. Pracodawca ma prawo zlecić pracownikowi pracę w nadgodzinach. Ile wynosi roczny limit nadgodzin?
Czym są nadgodziny i kiedy można je zlecać?
Zgodnie z art. 151 § 1 k. p. praca w godzinach nadliczbowych, to „praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy (…)”.
Sytuacje kiedy można zlecać nadgodziny również są uregulowane w Kodeksie Pracy i dopuszczalne są w dwóch przypadkach. Pierwszy z nich to “konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii”, a także dopuszczalny jest każdy inny szczególny powód pracodawcy.
Ile nadgodzin może przepracować pracownik?
Według przepisów prawa, maksymalna liczba nadgodzin wynosi 150 rocznie. Są jednak wyjątki, jeśli regulamin lub umowa o pracę posiada dodatkowe zapisy w tym temacie. Jeśli pracownik posiada standardową umowę o pracę, bez dodatkowych ustaleń dotyczących nadgodzin, mogą one wynosić właśnie wspomniane 150 godzin rocznie. Jeśli jednak pracownik ustalił z pracodawcą inną liczbę, powinna ona zawsze być zapisana na piśmie, ale nie może przekroczyć 416 godzin rocznie. Spotykane jest to głównie u pracodawców objętych układem zbiorowym pracy. Jak zatem sprawa wygląda w skali tygodnia? Według przepisów, tygodniowy czas pracy nie powinien przekraczać 48 godzin.
Co w zamian za nadgodziny?
Zgodnie z Kodeksem Pracy, za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi oprócz wynagrodzenia zasadniczego, należy wypłacić dodatek w wysokości:
100% wynagrodzenia, jeśli dodatkowe godziny przypadają w nocy, w niedziele i święta oraz za pracę w dniu wolnym otrzymanym w zamian za pracę w niedziele i święto;
50% wynagrodzenia za pracę w każdym innym dniu niż w powyższych sytuacjach.
Zbyt wiele nadgodzin – jakie są konsekwencje?
Według przepisów, pracodawca powinien spisać limit niestandardowych nadgodzin na piśmie. W przypadku nieuregulowania tej kwestii konsekwencje mogą być kosztowne. Według Kodeksu pracy pracodawca, który narusza przepisy dozwolonego czasu pracy i nie uregulował tego odpowiednio, podlega karze grzywny od 1 000 do nawet 30 000 złotych. Dlatego tak ważne jest, aby uzgodnić wszelkie kwestie dotyczące dodatkowych godzin pracy wcześniej, bez wszelkich nieporozumień.
Podsumowanie
Sytuacje związane z nadgodzinami mogą zdarzyć się wszędzie z wszelkich powodów. W takich sytuacjach zarówno pracownik, jak i pracodawca powinni być wyrozumiali względem siebie. Aby nie dopuścić do naruszeń prawa pracy należy na początku podjęcia współpracy szczegółowo tę kwestie uzgodnić. W przypadku pracownika pozwoli to na znajomość swoich praw i uniknięcie przepracowania, natomiast w przypadku pracodawcy pozwoli na uniknięcie wysokich kar grzywny.