Pracoholizm objawia się w wewnętrznej potrzebie i konieczności nieustannej pracy. Wszystkie inne sprawy życia codziennego schodzą na dalszy plan, a głównym celem życiowym staje się praca. Pracoholizm jest zjawiskiem powszechnie znanym i wymaga walki. Jak jednak naprawdę rozpoznać jego objawy i dlaczego ludzie popadają w pracoholizm?
Pracoholizm – co to takiego?
Jak powszechnie wiadomo, pracoholizm to stan psychiczny, który wyróżnia się przede wszystkim wszystkim stałym, wewnętrznym przymusem wykonywania pracy lub innych czynności powiązanych. Charakteryzuje się również przymusem niemal nieustannego myślenia o pracy oraz dyskomfortem, gdy zajmowanie się nią jest niemożliwe. Jest to zjawisko podobne do uzależniania, które powoduje zaburzenie w codziennym funkcjonowaniu. Praca staje się wtedy źródłem największej satysfakcji życiowej i konkurencją nawet dla rodziny, relacji i wszelkich innych obowiązków. Zazwyczaj przynosi negatywne skutki nie tylko dla pracoholika, ale również dla jego najbliższych.
Pracoholizm – jak rozpoznać?
Na pracoholizm mogą wskazywać m.in następujące zachowania:
- problemy ze snem,
- brak czasu dla rodziny i swoich zainteresowań,
- ciągłe myśli od pracy (nawet w dni wolne),
- brak konieczności urlopu,
- wahania nastroju,
- męczenie się na urlopie,
- brak chęci pomocy innych,
- przejmowanie każdym problem w pracy,
- częsta praca w nadgodzinach,
- brak poruszania innych tematów niż praca.
Wyróżnia się trzy fazy pracoholizmu: faza wstępna, faza krytyczna oraz pracoholizm w zaawansowanym stadium.
FAZA WSTĘPNA
Pierwsza z nich początkowo może być niezauważalna, ponieważ zaczyna się od perfekcjonizmu. Pracoholik potrzebuje chwalić się dobrymi wynikami pracy oraz wyraża strach przed pomyłkami i porażkami. Da się zauważyć, że stale myśli o pracy i nie ma czasu na własne życie. Work-life balance nie wchodzi już w grę. Nie ma potrzeby utrzymywania życia towarzyskiego i często odwołuje plany na rzecz pracy.
FAZA KRYTYCZNA
Druga faza – krytyczna objawia się jeszcze większa separacją od otoczenia. Pojawiają się już problemy ze snem, agresja, nieumiejętność pracy w grupie. Taka osoba wyraża niechęć do innych współpracowników, bo woli zrobić wszystko indywidualnie. Przez przepracowanie pojawiają się problemy z koncentracją, która przeszkadza w pracy, co nasila irytacje pracoholika.
FAZA ZAAWANSOWANA
Pracoholizm w zaawansowanym stadium objawia się w stanach lękowych. Taka osoba ma już świadomość, że pracuje za dużo, ale zbyt ciężko jest jej z tego zrezygnować. Jest to najtrudniejszy czas również dla bliskich. Gdy dochodzi już do ostatniej fazy pracoholizmu, często małżeństwo może skończyć się nawet rozwodem.
Pracoholizm – przyczyny
Dlaczego tak naprawdę ludzie popadają w pracoholizm i zjawisko staje się coraz bardziej popularne jako znak naszych czasów? Przyczyn pracoholizmu jest wiele, najpopularniejsze z nich to:
- charakter obecnego rynku pracy,
- wysokie wymagania względem pracownika i siebie,
- sukces życiowy uzależniony od zarobków i osiągnięć w pracy,
- zaciera się granica pomiędzy życiem zawodowym i rodzinnym,
- konieczność brania nadgodzin z powodu sytuacji finansowej,
- konsumpcjonizm, do którego potrzebne są pieniądze,
- potrzeba rywalizacji z innymi,
- potrzeba chwalenia się własnym życiem,
- praca jako ucieczka od życia codziennego.
Podsumowanie
Pracoholizm jest poważna przypadłością, na szczęście nie jest trudny do zauważenia. Zarówno rodzina i bliscy takiej osoby mogą łatwo zauważyć ten problem, jak i sam pracoholik. Często jednak pomimo świadomości, trudniejsza jest chęć eliminacji problemu. Nie przygotowaliśmy rad jak walczyć z pracoholizmem, ponieważ wymaga to specjalistycznej diagnozy. Zazwyczaj diagnozą i leczeniem zajmuje się psycholog lub psychoterapeuta na podstawie przeprowadzonych wywiadów z pacjentem. Jeżeli zauważasz u siebie lub osoby bliskiej takie zachowania, lepiej reagować szybciej niż zwlekać. Praca jest ważną częścią życia każdego z nas, bo spędzamy w niej ogrom czasu, jednak należy dbać również o inne aspekty życia.