Urlopy okolicznościowe dają możliwość na załatwienie spraw formalnych lub udział w ważnych wydarzeniach rodzinnych. Urlop ten można otrzymać w sytuacji nagłej (np. pogrzeb) lub wcześniej zaplanowanego wydarzenia (np. ślub). Przeważnie za taki dzień wolny od pracy, pracownik ma prawo do wynagrodzenia, lecz nie zawsze. Dowiedz się więcej na temat urlopów okolicznościowych.
Kiedy można wziąć urlop okolicznościowy?
Wolne, które pracownik może otrzymać, dotyczy zazwyczaj szczególnych sytuacji rodzinnych i osobistych. Te nadprogramowe dni dołączone do naszego normalnego urlopu są także (choć nie zawsze) wynagradzane. Wynika to z prawa pracy. Zgodnie z prawem, pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi wolnego z okazji:
- ślubu pracownika – 2 dni,
- urodzenia się dziecka pracownika – 2 dni,
- zgonu i pogrzebu małżonka, dziecka, matki, ojca, macochy pracownika – 2 dni,
- ślubu dziecka pracownika – 1 dzień,
- zgonu i pogrzebu babci, dziadka, siostry, brata, teścia, teściowej oraz innej osoby pozostającej na utrzymaniu lub pod opieką pracownika – 1 dzień.
Powyższe sytuacje ustalone są w prawie pracy jako minimalny czas dni wolnych. Pracodawca ma prawo do przydzielenia większej ilości dni, jeżeli pracownik tego oczekuje.
Urlopu okolicznościowego nie trzeba wykorzystać w ten sam dzień, gdy odbywa się dane wydarzenie losowe. Wedle uznania pracownika, można wziąć go w inne dni np. przed ślubem.
Urlop okolicznościowy należy się pracownikowi również, gdy dostanie urzędowe pismo wzywające do konieczności osobistego stawienia się w określonym miejscu i czasie. Pisma takie mogą przysłać organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego, sąd, prokuratura, policja lub instytucja prowadząca postępowanie w sprawach o wykroczenia. Pracodawca ma wtedy obowiązek udzielenia wolnego, ale nie ma obowiązku wypłacenia wynagrodzenia za ten czas.
Urlop okolicznościowy – formalności
Aby starać się o urlop okolicznościowy, pracownik musi przede wszystkim złożyć wniosek o taki urlop. Muszą zostać podane w nim dane oraz termin dni wolnych. Konieczne jest także podanie przyczyny, dlaczego urlop ten jest potrzebny. Pracodawca ma prawo zawsze poprosić o potwierdzenie sytuacji, która powoduje konieczność wzięcia dnia wolnego. Najczęściej więc pracodawca prosi o: akt urodzenia dziecka, akt zgonu albo akt małżeństwa bądź imienne zaświadczenie od określonej instytucji.
Ważne w przypadku urlopów okolicznościowych jest to, że nie muszą one przypadać dokładnie w dniu, kiedy zachodzi określona okoliczność. O tym, kiedy z takiego przywileju skorzystać, decyduje pracownik. Ważne jednak, żeby wolne dni miały związek ze zdarzeniem. Może to być np. późniejszy termin. Jeśli tak się zdarzy, pracownik musi udowodnić, że w czasie zwolnienia od pracy będzie wykonywał czynności związane z okolicznością, która uprawniała do skorzystania z urlopu okolicznościowego. Można wtedy np. załatwiać konkretne formalności związane z pogrzebem bliskiego.
Pracownik musi mieć jednak świadomość, że wniosek o urlop okolicznościowy może zostać odrzucony przez pracodawcę. Nie ma obowiązku udzielenia wolnych dni ze względu na takie szczególne okoliczności. Gdy urlop okolicznościowy dotyczy zdarzeń przewidywalnych (np. ślubu) pracownik przed tym wydarzeniem powinien wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie przysługujących mu dni wolnych.
Urlop okolicznościowy – wynagrodzenie
Wynagrodzenie w przypadku urlopu okolicznościowego jest liczone na takiej samej zasadzie co urlopu wypoczynkowego. Obliczając stawkę dzienną należy wziąć pod uwagę wartość zmiennych składników wynagrodzenia z miesiąca, w którym pracownik korzystał z danego urlopu.
Jeżeli zdarzenie, które uprawnia do urlopu okolicznościowego wystąpiło podczas urlopu wypoczynkowego, pracownik nie dostanie dodatkowego wynagrodzenia. Warto również wziąć pod uwagę fakt, że niewykorzystany urlop okolicznościowy nie przechodzi na kolejny rok.